Geld lenen kost geld, de verplichte kredietwaarschuwing aan de consument, gaat sinds ATAD bijzonder op voor Woningcorporaties. In de pers heeft u de afgelopen weken al de vele reacties kunnen lezen van woningcorporaties die aangeven dat ATAD ervoor zorgt dat er minder wordt gebouwd, gerenoveerd en dat investeringen in duurzaamheid op een lager pitje komen te staan. Logisch omdat ATAD de cashflow van corporaties verder uitholt. Maar de indirecte effecten zijn groter; ik zal proberen uit te leggen waarom.

 

Wat is ATAD?

ATAD (Anti Tax Avoidance Directive ) is een Europese richtlijn ter bestrijding van belastingontwijking door multinationals, een renteaftrekbeperking. In principe wordt de rente door een bedrijf gekwalificeerd als bedrijfskosten en daarmee aftrekbaar voor de vennootschapsbelasting (verder VPB). De renteinkomsten zijn in principe belast. Wanneer een organisatie in meerdere landen actief is, kunt u zich voorstellen dat met het draaien aan knoppen als de hoogte van de financiering en de hoogte van de rente de belastingdruk kan worden geoptimaliseerd. De rentelasten laten vallen in landen met een hoge belastingdruk en de inkomsten in de landen met een lage belastingdruk zorgt hiervoor.

 

Waarom betalen woningcorporaties voor ATAD?

Woningcorporaties zijn schuldenbedrijven, gezamenlijk hebben zij bijna € 85 miljard aan leningen waarover jaarlijks ruim € 3 miljard aan rente betaald. Onder ATAD is deze rentelast niet meer volledig aftrekbaar voor de VPB. Corporaties gaan naar schatting van Aedes € 300 mln. per jaar extra afdragen aan VPB voor een wet die bedoeld is om belastingontwijking door bedrijven die in meerdere landen actief zijn, tegen te gaan.

 

Bij het opstellen van ATAD heeft de overheid vermoedelijk een misrekening gemaakt, er geen rekening mee gehouden dat partijen als woningcorporaties slachtoffer zouden kunnen worden. En toen was het kwaad reeds geschied, de opbrengsten waren ingerekend… Of is het een overheid die een nieuw buitenkansje ziet om woningcorporaties nog verder af te romen?

 

Inperking van de ambitie door actief terugbrengen van de schuldenlast

De politiek doet een groot beroep op woningcorporaties voor de bouw van nieuwe woningen en het verduurzamen van de bestaande woningvoorraad (CO2 neutraal in 2050). Wanneer je als corporatie niet meer alle rente mag aftrekken dan denk je onder ATAD wel driemaal na, om tot uitbreiding van je schuldenportefeuille over te gaan. Grote kans dat uitbreiding er toe leidt dat de rentelast op deze additionele schulden niet aftrekbaar is.

 

In de situatie dat er, onder het ATAD-regime, al teveel aan rente wordt betaald, zal bij corporaties de afweging worden gemaakt om de omvang van de schulden te reduceren tot het niveau dat alle rente aftrekbaar is. Het mag duidelijk zijn dat ook dit scenario een inperking van de maatschappelijke rol kan betekenen.

 

Let op! Geld lenen kost geld. Met ATAD meer dan ooit tevoor…

 

 

Richard Wamelink